Türk Ticaret Kanununda yapılan değişilikle Banka Çeklerinde yeni bir düzenleye gidildi.

Düzenleme ile karşılıksız çeklerin önüne geçilmesi ve uygulama ile çek itibarı ve güven mekanizması oluşturulması amaçlanmış.

Diğer taraftan, bu düzenlemeye göre,  09.08.2016 tarihinden sonra ödenmeyen çeklere 5941 sayılı Kanunun 5. ve 7.maddeleri gereğince öncelikle adli para cezası ve sonrasında ödemenin yapılmaması halinde hapis cezası öngörülmüştür. 09.08.2016 tarihinden önceki tarihli çekler için hapis cezası geçerli değildir. Hapis cezası, bu tarihten sonra düzenlenen çekler için geçerlidir.

Çek Kanunun 5. maddesinde yapılan değişiklikle üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni süresi içinde ibraz edilen çeke ilişkin olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikayeti üzerine her bir çekle ilgili olarak 1.500 güne kadar adli para cezası verilmesi ve adli para cezasının çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olamayacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.

Karekodlu Çek Nedir?

Karekodlu Çekler görsel olarak standart çek formatına benzemekle birlikte, standart çekten farklı olarak bu çeklerin üzerinde bir karekod yer alır.

Yeni nesil bir barkod gibi düşünebileceğiniz bu karekodlar içerisine çekin ait olduğu banka ve çek yaprağına ilişkin bilgiler yüklenir. Karekod içerisinde banka, şube ve hesap bilgileri, keşideciye ait bilgiler ve çek numarası yer almaktadır.

Çek Hamili (Satıcı) açısından Karekodlu Çek

Günümüzde rekabet edebilmenin, büyümenin, sürdürülebilirliğin en önemli unsurlarından birisi üretilen mal ve hizmetin alıcısına uygun koşullar sunabilmektir. Uygun koşulların başında da vadeli alım imkanı gelmektedir. Bu durum satışları artırmakla birlikte tahsilat riski üstlenmeyi de gerektirir ve doğru yönetilmediğinde alacakların zamanında tahsil edilememesine, buna bağlı olarak nakit akışının bozulmasına neden olabilir, iflaslara kadar giden sonuçlara yol açabilir. Alacak riskinin doğru yönetilmesinin en önemli unsuru mal sattığınız kişinin geçmişte ödemelerini zamanında yapıp yapmadığı, şu an itibariyle ödenmemiş bir borcunun olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olmaktır. Karekodlu Çek tam olarak bu ihtiyacı karşılamaktadır. Diyelim ki vadeli bir satışınızda size Karekodlu Çek ile ödeme teklif edildi. Çeki alıp almama kararını vermeden önce çekin gerçekliği ve keşidecinin geçmiş ödeme performansı hakkında güvenilir bilgilere ihtiyacınız var. İşte tam o sırada çözüm size akıllı telefonunuz kadar yakın. Karekodlu Çek Sistemini kullanmaya başlamak için telefonunuza Findeks Mobil Uygulaması’nı indirerek üye girişi yapmanız yeterli. Sonrasında uygulama içerisindeki özel karekod okuyucusunu çeke yaklaştırarak, sistemin size ilk aşamada getireceği çek yaprağı ve keşideciye ilişkin bilgilere anında erişebilir ve bu bilgiler ile çek üzerindeki bilgileri karşılaştırarak öncelikle çekin gerçekliğini kontrol edebilirsiniz. Hemen ardından çalışan Çek Durum Sorgulama Hizmetiyle, elinizdeki çekin dolaşımda olup olmadığı kontrol edilir ve dolaşımda olan çekler için Karekodlu Çek Raporu’nu alma aşamasına geçilir.

Karekodlu Çek Sistemi Üzerinden Hangi Bilgilere Ulaşılır?

Karekodlu Çekler üzerindeki karekodun Findeks Mobil Uygulaması’na okutulmasıyla ilk aşamada elde edilen bilgiler, çek yaprağının orijinalliğine, doğruluğuna ilişkin bilgilerdir. Bu aşamada sistem size çekin numarasına, keşidecinin ismine ve bankasına ait bilgileri getirir. Sistemin verdiği bu bilgilerle, çek yaprağı üzerindeki bu bilgileri kıyaslamak, çekin sahte olup olmadığına dair size fikir verir.

Dolaşımda olan bir çek için alınabilen Karekodlu Çek Raporu’nda ise aşağıdaki bilgileri görebilirsiniz.

• Keşidecinin düzenlediği çeklerden ilk ve son ibraz edilenin tarihi

İstatistikler bir kişinin sorunsuz çek keşide etme geçmişi ne kadar eski ise çekinin karşılıksız çıkma riskinin o derece düşük olduğunu göstermektedir. Bu açıdan ilk çek keşide etme bilgisi son derece değerlidir.

• “İbrazında sorunsuz ödenen”,
• “Arkası yazılan ve sonradan ödenen”
• “Arkası yazılan ve halen ödenmemiş”

     çeklerin adet ve tutar olarak yüzdesi

Bir keşideciden beklenen çeklerini %100 oranında zamanında ödemiş olmasıdır. Ancak zaman zaman bu konuda sorun yaşanabilmektedir. Önemli olan bu sorunun hangi oranda ve ne zaman yaşandığıdır. Bu sorunun yaşanma oranı düşük ise ve en önemlisi ödemeler sonradan yapılmış ve ödenmemiş çek kalmamış ise, satıcının risk iştahına bağlı olarak çek kabul edilebilecektir.

• Yukarıdaki bilgilerin 1-3-12 aylık kırılımı

Bir kişinin geçmişte çekinin arkası yazılmış ise bunu sonradan ödeyip ödemediği kadar, bu ödeme sorununun ne zaman yaşandığı; bu güne uzaklığı da son derece önemlidir. Ödeme sorununu son üç ayda yaşayan birisi ile 12 aydan daha önce sorun yaşayan ve son 12 aydır da ödeme sorunu yaşamayan birinin risk seviyeleri farklı değerlendirilecektir.

Tüm bu bilgilere Karekodlu Çek üzerinden ulaşılabilmekte ve bu değerlendirmeler sağlıklı bir şekilde yapılabilmektedir.

 Keşideci (Alıcı) açısından Karekodlu Çek

Karekodlu Çek keşideci açısından; kendi kredibilitesini, ödemelerine bağlılığını ve ticari anlamda güvenilirliğini; kısaca ticari itibarını iş yaptığı, mal aldığı kişilere gösterebileceği etkin bir araçtır. Karekodlu Çek yoluyla geçmiş çek ödemelerini zamanında yaptığını gösteren keşideci mal satın aldığı kişilerden daha uygun fiyat ve daha uzun vade alma konusunda pazarlık gücünü artırır.

Karekodlu Çek almak için çalışılan bankadan talepte bulunulması yeterlidir.

Karekodlu Çek üzerinden bilgi alma sistemi sadece Findeks Mobil Uygulaması üzerinden çalıştığı için, başvurunuz esnasında şubeniz sizi ücretsiz olarak Findeks üyesi yapar.

Yukarıda da belirtildiği gibi, Karekodlu Çek yaprağını elinde bulunduran herkes keşidecinin geçmişte keşide ettiği çekleri hangi oranda ödediğini görür. Bu sebeple başvuru sırasında bilgilerinizin paylaşımına izin verdiğinize dair bir belge alınır. Karekodlu Çek ile paylaşılan bilgi sadece bu zamana kadar düzenlediğiniz çeklerin ödenme oranıdır. Bunun dışında bir bilgi paylaşılmaz. Bu sayede bir çek hamili, düzenlediğiniz Karekodlu Çek üzerinden size ait geçmiş çek ödeme bilgilerine ulaşmak istediğinde, sizden yeniden onay almasına gerek kalmaz.

Sonuç

Büyüme, satışları artırma ve rekabet edebilmenin bir gereği olarak vadeli satış yapıyorsanız; ticari itibarınızı ve sermayenizi riske atmamak için müşterilerinizden özellikle Karekodlu Çek talep edin ve bu yolla müşterinizin geçmiş çek ödeme durumunu görmeden vadeli satış yapmayın. Karekodlu Çek yoluyla kişilerin geçmiş ödeme performansını görmeniz, yeterince tanımamaktan dolayı vadeli satış yapmadığınız müşterilerinizi tanımanızı ve satış yapabilmenizi sağlar. Bu yolla satışlarınızın artmasına destek olur.

Eğer mal satın alan taraftaysanız ve ödemelerinizi düzenli yapıyorsanız bankanızdan Karekodlu Çek talep edin ve ödemelerinizi Karekodlu Çek ile yapın. Bu yolla kredibilitenizi, ticari itibarınızı karşı tarafa göstererek pazarlık gücünüzü artırın.

Daha fazla bilgi için:  https://www.findeks.com/urunler/karekodlu-cek

Karekodlu çekleri kullanabilmek için yapılması gerekenler;

-Banka şubesinden karekodlu çek karnesi talebinde bulunulmalıdır.

-Kredi Kayıt Bürosunun platformu olan Findeks’e üye olunması gerekmektedir.

-Üyelik işlemeleri web sitesi üzerinden yapılabilmekte, istenilen bilgi girişleri yapıldıktan sonra “Başvuru Formu”nun ve “Sözleşme”nin bir çıktısının alınarak temsile yetkili kişilerce imzalanması ve fiziki ortamda banka şubesine verilmeli.

Karekodlu çeklere ait bilgileri kullanabilmek için Findeks Mobil uygulamasının akıllı telefonlara/tabletlere yüklenmiş olması gerekmektedir.

Karekodlu çek, çeki düzenleyenin banka ve şube bilgilerini, hesap numarasını ve çek numarasını içeren bir karekod  basılmış özel bir çek olmalıdır.

Akıllı telefonlara indirilen “Findeks Mobil Uygulaması”na okutulan Kare kodlu Çek vasıtasıyla, çek yaprağının doğruluğu ve keşidecinin geçmiş çek ödeme performansına ilişkin özet rapora ulaşılabilecektir.

ilgili kanuna ulaşmak için tıklayınız…

yasanın yürürlüğe girdiği resmi gazeteye ulaşmak için tıklayınız…